logo xDuLieu.com

Trang trướcNghịch đảo ma trậnTrang sau

Một số khái niệm

 

Cho ma trận vuông `mb(A)`, nếu `det(mb(A))!=0`, thì ta tìm được ma trận đảo (hay nghịch đảo) của `mb(A)`, ký hiệu là `mb(A)^(-1)`, có cùng cấp với `mb(A)`, thỏa mãn điều kiện:

`mb(A A)^(-1)=mb(A)^(-1) mb(A)=mb(I)`(55)

Khi ấy, ma trận `mb(A)` được gọi là khả đảo (hay khả nghịch).

Khi cấp của `mb(A)` không lớn, ta có thể xác định `mb(A)^(- 1)` bằng công thức sau:

`mb(A)^(-1)=1/(det(mb(A))) mb(B)_(ij)^T = 1/(det(mb(A))) [ [B_(11), B_(21), cdots, B_(n1)], [B_(12), B_(22), cdots, B_(n2)], [vdots, vdots, ddots, vdots], [B_(1n), B_(2n), cdots, B_(n n)] ]`(56)

trong đó `B_(ij)` là phần bù đại số (cofactor) của `a_(ij)`, `mb(B)_(ij)` là ma trận được hình thành từ các phần bù `B_(ij)`.


Thí dụ

 

Để tính ma trận đảo của ma trận:

    `mb(A)=[ [2,4,-1], [-3,1,2], [0,3,4] ]`

ta thực hiện lần lượt các tính toán sau:

  • Tính `det(mb(A))` :
      `det(mb(A)) = | [2,4,-1], [-3,1,2], [0,3,4] | = 2| [1,2], [3,4] | -4| [-3,2], [0,4] | -1| [-3,1], [0,3] |`
      `det(mb(A)) = 8-12+48+9=53`
  • Tính các phần bù đại số `B_(ij)` :
    `B_(11)=(-1)^(1+1)| [1,2], [3,4] |=-2` ; `B_(12)=(-1)^(1+2)| [-3,2], [0,4] |=12` ; `B_(13)=(-1)^(1+3)| [-3,1], [0,3] |=-9`
    tương tự : `B_(21)=-19` ; `B_(22)=8` ; `B_(23)=-6` ; `B_(31)=9` ; `B_(32)=-1` ; `B_(33)=14`
  • Vậy ta có :
      `mb(B)_(ij)=[ [-2,12,-9], [-19,8,-6], [9,-1,14] ]`   ⇒   `mb(B)_(ij)^T=[ [-2,-19,9], [12,8,-1], [-9,-6,14] ]`
  • Và :
      `mb(A)^(-1)=1/(det(mb(A))) mb(B)_(ij)^T = [ [-2/53,-19/53,9/53], [12/53,8/53,-1/53], [-9/53,-6/53,14/53] ]`

Một số tính chất

 

Sự nghịch đảo ma trận có một số tính chất sau:

  • Nếu các ma trận `mb(A)` và `mb(B)` có cùng cấp và khả đảo thì:

    `(mb(AB))^(-1)=mb(B)^(-1) mb(A)^(-1) `(57)

  • Nếu các ma trận `mb(A)`, `mb(B)`, `mb(C)` có cùng cấp và `mb(B)` khả đảo, thì nếu ta có:
      `mb(AB)=mb(CB)`
    thì ta cũng có:
      `mb(A)=mb(C)`
    Tính chất này được xem là hệ quả của tính chất trên
  •   `(mb(A)^T)^(-1)=(mb(A)^(-1))^T` (58)
  •   `det(mb(A)^(-1))=1/(det(mb(A)))` (59)


Trang trướcVề đầu chươngTrang sau


Trang web này được cập nhật lần cuối ngày 28/11/2018